Phượt Ninh Thuận có khi nào bạn đã từng nghe về những đặc sản và ẩm thực đồng bào Chăm? Hãy cùng Phượt Hot tìm hiểu nét ẩm thực của đồng bào Chăm tại Ninh Thuận có gì đặc sắc nhé.
NHẸ NHÀNG VỚI NHỮNG MÓN ĂN BÌNH DỊ
Với người Chăm tại Ninh Thuận, ẩm thực là những thứ không cao sang. Ẩm thực chính là nét tinh tế và sự bình dị rất dân dã.
Cháo trắng
Một món ăn quá đỗi quen thuộc với từng người và chẳng ai ngờ đây sẽ là món được xem là đặc sản của người Chăm tại Ninh Thuận.
Tuy nhiên với người Chăm tại Ninh Thuận cháo trắng là món ăn chứa rất nhiều ý nghĩa sâu sắc. Theo quan niệm của người Chăm, cháo trắng là món ăn tinh khiết, sạch sẽ và rất tốt cho dạ dày.
Ăn cháo trắng là lúc nhìn lại cuộc sống trong những ngày còn sống trong vòng tay âu yếm của mẹ.
Ăn cháo trắng là lúc để biết ơn những người đã khổ công trồng lúa tạo ra hạt gạo. Ăn cháo trắng là lúc thể hiện cho mong ước bình yên, an lành.
Chính vì vậy mà cháo trắng đã trở thành món ăn truyền thống của người chăm tại Ninh Thuận trong những bữa sáng.
Cà dĩa chiên
Cà dĩa là một loại cà to, người dân địa phương tại Ninh Thuận hay gọi với một cái tên khác là ca bom. Loại cà có vị thơm dịu nhẹ và phần ruột rất xếp và dẻo.
Phượt Ninh Thuận – Khám phá làng gốm Chăm Bàu Trúc nơi lưu giữ tinh hoa Champa xưa
Chính vì thế mà cà dĩa là nguyên liệu lý tưởng cho việc chế biến các món chiên và xào.
Và đây cũng chính là thứ để tạo nên món ăn ngon hấp dẫn của người Chăm Ninh Thuận.
Thưởng thức món cà dĩa chiên, người Chăm thường hay nói sẽ rất tốn cơm. Bởi lẽ, khi trộn cơm với cà, cái mặn mặn, béo báo, cay cay.
Cộng thêm cái thơm dịu, ngọt ngào. Thì bất kể là ai cũng đều thầm khen không ngớt.
Canh bồi
Khác với những món canh rau mà bạn thường thấy trong những bữa ăn của người Việt. Món canh bồi của người Chăm Ninh Thuận được chế biến một cách lạ mắt đầy thú vị.
Để có một tô canh bồi ngon, người nấu canh phải lựa chọn những cộng rau non xanh mướt. Và phải chế biến theo một nguyên tắc nhất định.
Đặc biệt là phải nêm nếm theo khẩu vị truyền thống để tạo nên một nồi canh không chỉ thơm ngon mà đó còn phải là một liều thuốc quý.
Vì vậy mà khi thưởng thức một miếng canh bồi của người Chăm Ninh Thuận. Đồng nghĩa đang tận hưởng một điều tinh túy của ẩm thực đồng nội.
Canh bầu cá cơm
Khác với nhũng món canh được nấu từ cá biển cùng các loại rau củ quả. Món canh bầu cá cơm cuốn hút ánh nhìn người khác bằng hương thơm dậy mùi rau é ngào ngạt.
Và khi thưởng thức, món canh vừa dịu ngọt vừa dậy mùi lại làm cho người ta thích thú bởi sự béo bỡ và thanh đạm nhẹ lòng.
MẶN NỒNG VỚI CÁC MÓN MẮM ĐẶC BIỆT
Có thể nói rằng, mắm của người Chăm không chỉ mang hương vị đặc biệt mà mắm của người Chăm còn thể hiện nhiều nét đặc biệt trong truyền thống, văn hóa, ẩm thực.
Mắm lòng cá (mắm ruột)
Món mắm lòng cá hay còn gọi là mắm ruột. Một loại mắm được làm từ lòng các loại cá biển như: cá Ngừ, cá lồ ồ, cá Quê, cá Thu…
Cách làm ra loại mắm này cũng rất đơn giản. Chỉ cần có lòng cá, đem đi rửa sạch sau đó trộn với muối hột loại to bỏ vào hủ. Đem phơi nắng khoảng ba ngày là có thể dùng được.
Tuy nhiên, lúc này mắm chưa sử dụng được vì rất mặn. Mà phải đem chế biến cùng với đường, tỏi, ớt, gừng, thịt ba rọi cắt nhỏ. Như thế thì mới là món mắm lòng cá hoàn hảo.
Thưởng thức món lòng cá ngon tuyệt hảo. Không đâu bằng khi ăn kèm với cơm trắng, cá đồng nướng, cà dĩa thái sống và các loại rau… Đảm bảo, dù là người có kén ăn thì cũng phải ăn căng bụng.
Mắm nêm (mắm cá)
Thường thì các bạn chỉ ăn mắm nêm tại các hàng quán thì đó đã là mắm nêm đã chế biến theo dạng lỏng. Còn mắm nêm chính hiệu của nó thì phải là còn hiện trạng của con cá đang bị phân hủy.
Đấy mới là thứ mắm ngon nhất. Và tất nhiên, với thứ mắm như thế này thì chỉ cần pha với chanh, đường, tỏi và ớt là đủ để ăn và nhớ mãi.
Thưởng thức món mắm nêm của người Chăm Ninh Thuận. Điều mà không gì ngon hơn khi ăn các loại cuốn, như cá đồng nướng cuốn rau, thịt dê nướng cuốn cà, gỏi rau cuốn bánh tráng…
Đặc biệt là món bún chả chang ngậm mắm ăn với cà sống và xoài chua. Chỉ nói thôi là đã thèm chứ nói gì đến việc được thưởng thức tại chỗ.
TUYỆT HẢO VỚI NHỮNG MÓN GỎI RAU XANH
Gỏi xoài cá cơm
Gỏi xoài cá cơm là món gỏi rất được ưa chuộng trong đời sống ẩm thực của người Chăm. Một món ăn chỉ cần có cá cơm loại nhỏ đã được phơi khô và chiên cho giòn rụm.
Xoài chua bào sợi, rau răm, nước đường hòa với cay nồng. Kèm theo đó là vị thơm ngạt của đậu phộng rang, chỉ thoáng chốc là đã có ngay một món ăn ngon lành.
Gỏi tôm rau
Khác với những món gỏi tôm được làm cùng với nhiều nguyên liệu rau củ quả khác. Món tôm rau của người Chăm chỉ vỏn vẹn ba thứ, tôm, rau và đậu phộng.
Thêm vào đó là chút gia vị nêm nếm cho vừa ăn theo khẩu vị. Vừa ăn, vừa trò chuyện, thoáng chốc món gỏi sẽ hết lúc nào mà không ai hay biết.
Trong văn hóa ẩm thực của người Chăm, rau xanh là một phần tất yếu nhưng quan trong hơn cả đó là nhưng loại rau rừng.
Rau đọt cây rừng như đọt lim, đọt dừng… vị chát, đọt cây cốc đắng, đọt đu đủ, thường luộc hoặc ăn sống vị đắng… rau lá lốt có vị cay.
Người Chăm thường có kinh nghiệm hái đọt cây khi đi rừng để ăn là loại cây nào có đọt màu đỏ thẩm cả lá thì có thể ăn được, nếu mặt trên đỏ dưới xanh hoặc chỉ đỏ một nửa thì hãy coi chừng có vị độc.
>> Phượt Ninh Thuận toàn tập – Khám phá vùng đất Panduranga xa xưa
Rau rừng thường để ăn với thịt, cá rán hoặc nướng. Rau luộc ăn với cá, thịt kho.
– Rau muối (Djăm jrauk): Người phụ nữ Chăm rất thạo muối các loại rau để làm thức ăn, họ có thể muối được rau lá, thân rau và rau quả, củ.
Nhưng ngon nhất và được ưa chuộng nhất vẫn là rau màng màng với cà dĩa. Rau màng màng sau trận mưa rào mọc rất nhiều, nhổ về cắt bỏ rể, thái cả thân và lá thành từng khúc ngắn từ 1,5 – 2cm, cà dĩa thái mỏng.
Tất cả trộn lại đem phơi ngoài nắng. Nấu nồi nước muối (vừa phải) để nguội, rửa rau để ráo nước, bỏ vào muối ngập khỏi rau, ba ngày sau là có thể ăn được.
Nếu muốn ăn nhanh, người ta đổ thêm nước vo gạo vào hủ, một ngày và một đêm đã ăn được.
PHÉP ỨNG XỬ TRONG ĂN, UỐNG CỦA GIA ĐÌNH NGƯỜI CHĂM
-
- Hàng ngày, người Chăm trải chiếu hoặc cà tăng theo chiều Đông – Tây để dọn ăn. Thường buổi sáng và buổi chiều ăn ngoài sân còn buổi trưa trong hiên nhà.
- Thức ăn được dọn trên mâm và ngồi theo thứ bậc trong gia đình. Nngười phụ nữ thường ngồi gần nồi niêu vừa ăn vừa núc bổ sung thức ăn cho mọi người.
- Người Chăm không cầu nguyện trước khi ăn, và bữa ăn bắt đầu khi người lớn tuổi cầm đũa.
- Trong lúc ăn không được nói chuyện nhảm hoặc cãi cọ. Không để rơi vãi hạt cơm và nếu vào buổi chiều phải thắp đèn dù trời hãy còn mờ sáng.
Một số kiêng kỵ trong ăn uống:
-
- Đạo Bàlamôn kiêng ăn thịt bò.
- Đạo Bàni kiêng ăn thịt heo, thịt giông.
- Thầy pháp không ăn cá trê.
- Ông Mưduôn, mưk rija dù là người Bàlamôn hay Bàni đều kiêng ăn thịt heo, thịt giông.
- Có tộc họ kiêng ăn trái mít, chuối nải nguyên, nếu muốn hoặc phải cúng hoặc phải làm động tác ném bỏ.
Mong rằng những thông tin Phượt Hot chia sẻ sẽ giúp bạn có một kế hoạch du lịch thật thú vị. Và các món ngon từ ẩm thực đồng bào Chăm sẽ là điểm đến hấp dẫn đối với bạn trong chuyến hành trình Phượt Ninh Thuận tiếp theo.
Phượt Hot chúc bạn có một chuyến du lịch thật tuyệt vời, tràn đầy niềm vui và đông đầy những kỷ niệm.
